De werkgroep “Politiek en DV techniek” analyseert actuele politieke ontwikkelingen in de defensiesector. Zij levert onafhankelijke feiten en duiding vanuit de technologische kennis en ervaring van ingenieurs.
De werkgroep Politiek en DV techniek heeft aandachtspunten bij de Defensiebegroting 2021 ((Kamerstuk 35570X2). Het commentaar is opgesteld op basis van openbaar beschikbare informatie en kennis en ervaring op het gebied van defensietechnologie.
De werkgroep heeft met interesse kennisgenomen van de Defensiebegroting 2021. Net als in de Defensievisie 2035 zijn hierin meerdere van onze eerdere adviezen terug te vinden. KIVI heeft over deze begroting dan ook weinig opmerkingen.
Pag. 20. Internationale samenwerking
Alle in de begroting genoemde vormen van Europese samenwerking zijn intergouvernementeel (bilateraal, coalitions-of-the-willing of multilateraal). Bij ontwikkeling en introductie van geheel nieuwe defensie-technologieën stelt de werkgroep vast dat meerdere EU-landen deze vaak in eigen land met nationale industrie ter hand nemen. De synergie tussen deze parallelle trajecten is veelal afwezig en verloopt hoogstens via (openbare) wetenschappelijke kanalen. In veel andere sectoren van de economie is de synergie in Europa vele malen sterker, terwijl gezonde concurrentie door goede regelgeving behouden blijft.
Om de synergie in de defensiesector te versterken adviseert de werkgroep om bij ontwikkeling en productie van capaciteiten met geheel nieuwe technologieën te streven naar communautaire projecten.
Het gaat in het specifieke geval van geheel nieuwe technologieën niet alleen bij R&T, maar ook om ontwikkeling en productie. Daarmee kan de gezamenlijke technisch-wetenschappelijke kennis in Europa beter en sneller worden gemobiliseerd dan nu het geval is.
Voorbeelden zouden kunnen zijn: verdediging tegen hypersone raketten, snelle detectie van en bescherming tegen biologische dreigingen (bacteriën, virussen), onbemande en autonoom opererende systemen (de laatste onder strenge beperkingen), advanced cyber, ruimtevaarttechniek, etc.
Pag. 22. Energietransitie
Aangegeven wordt dat Defensie zich gebaseerd op de DEOS richt op een aantal domeinen waar energietransitie van belang is. De looptijd van de DEOS is tot 2022.
De werkgroep wijst er op dat bij aanbesteding van groot materieel een veel langere horizon noodzakelijk is. Nieuwe systemen die nu worden aanbesteed gaan na oplevering immers vaak 30-40 jaar mee. Tot 2060 of 2070. Ook dan moet voortstuwing nog mogelijk zijn.
De werkgroep adviseert in het bijzonder bij grote projecten rekening te houden met energietransitie aspecten i.v.m. de lange geplande gebruiksduur tot na 2030 en meestal zelfs tot na 2050.
Ook eventuele (tussentijdse) verkoop is beter mogelijk als de systemen aanpasbaar zijn voor nieuwe vormen van energievoorziening.
Pag.24 KPI investeringsquote (IQ)
Defensie wordt voortdurend sterker afhankelijk van kostbaar materieel terwijl de hoeveelheid daarvoor noodzakelijk personeel terugloopt. Alleen rekenkundig betekent dit al dat de investeringsquote oploopt. Om het streven naar een innovatieve en arbeidsextensieve krijgsmacht te realiseren is verdere groei van de investeringsquote noodzakelijk. Door minder personeel, meer automatisering, meer uitbesteding van taken verandert de balans tussen de materieel en de overige kosten.
De werkgroep adviseert de KPI IQ op grond van het streven naar een innovatieve en arbeidsextensieve krijgsmacht structureel op 30% te stellen.
Pag. 75 Ruimtevaart
De werkgroep juicht het uitbrengen van de Defensie space strategie toe, evenals ook het opzetten van een Space Security Centre. De vraag is echter welke nationale inspanningen Nederland hiervoor zou moeten doen, al dan niet in bi- of multilaterale samenwerking met andere NAVO en EU-landen.
Juist op dit nieuwe terrein zou het bij Internationale Samenwerking (pag. 20) aangegeven concept van communautaire samenwerking in de EU vermoedelijk effectiever zijn.
Pag. 75. Chroom-6
KIVI heeft in 2019 een korte inventarisatie uitgevoerd over mogelijke alternatieven voor chroom-6. Enkele daarvan zijn veelbelovend en zouden - gestimuleerd door o.a. Defensie - op redelijke termijn toepasbaar kunnen zijn. Ook buiten de defensie Het gaat daarbij niet alleen om vervangers, maar bijvoorbeeld ook om autonome systemen om op Chroom-6 gebaseerde oppervlaktebehandelingen zonder menselijke tussenkomst te kunnen uitvoeren.
De werkgroep juicht toe dat Defensie nader zoekt naar mogelijkheden om Chroom-6 af te schaffen en te vervangen door minder risicovolle producten.
_____________________________
Den Haag, 17 november 2020
Meer informatie over de werkgroep Politiek en Defensietechniek vindt u via deze link.
Heeft u nog vragen? Neem dan contact op met de werkgroep via E: politiektechniek@kividv.nl
Wilt u de commentaren en adviezen van de werkgroep per email ontvangen? Meld u aan via deze link.
Disclaimer: De gegeven feiten en meningen zijn gebaseerd op open bronnen en op de kennis en ervaring van werkgroep leden.
Als onderdeel van de beroepsvereniging KIVI is de werkgroep onafhankelijk van politieke partijen, overheden en bedrijven.
Dit is geen officieel standpunt van KIVI. De vereniging aanvaardt geen aansprakelijkheid voor hetgeen door de werkgroep of haar leden naar voren is gebracht.
Foto: KVBK