Terugblik: Online kijkje bij de bouw van windpark Weert

Online kijkje bij de bouw.

Momenteel wordt Windpark Weert gebouwd langs de A2 ter hoogte van Weert. Dit park is een initiatief van energiecoöperatie WeertEnergie en Eneco.
Tijdens dit webinar wordt ingegaan op de bouw van de 3 windmolens, met een ashoogte van 131m en wieken van ca. 70m.

 

Voor informatie over het windpark: https://windparkweert.nl
Opbouw van de kraan Demag CC 3800-1: https://www.youtube.com/watch?v=3O159MTNLMM
Een terugblik van het webinar: https://www.youtube.com/watch?v=3rtYI4E6QjU

Met vriendelijke groet,
Wim Maas,
Bestuurslid afd. Noord- en Midden Limburg
E: nml@kivi.nl

 

Verslag over de online toelichting over de bouw van 3 windmolens bij de A2 bij Weert

Januari 2022, 19.00 – 19.50

De presentatie werd verzorgd door:

• Henk Lambrichts, omgevingsmanager van Weert Energie van het project;
• Ramon Jillings, Projectmanager van Topwind, Projectmanager bij dit bouwproject;
• Micky van der Wind, technisch Manager van Topwind ( Consultancy en Systemen), Technisch manager bij dit bouwproject. Voor meer info over Topwind zie: www.TopWind.nl, volgens website januari 2022 met 29 windparken en 0 zonneparken. Topwind is verantwoordelijk voor de bouw van het windpark Weert);

Er waren volgens de heer Lambrichts 400 mensen aangemeld en die zijn ook bijna alle ingelogd. Vooraf en tijdens de presentatie konden via de mail vragen worden gesteld aan deze drie heren.

Getoond werden 4 filmpjes ter toelichting:

• 1 Toelichting van twee wethouders van de gemeente Weert, Wendy van Eijk en Henk van de Loo;
• 2 Filmpje bij het fundament van een windmolen en de technische ruimte, fase 1;
• 3 Filmpje bij het bouwen van een windmolen met een speciale 150m hoge kraan, fase 2;
• 4 Filmpje bij de grote onderdelen van een windmolen, machine kamer, rotor e.a. fase 3;

Tussentijds en aan het einde van de presentatie werden nog een groot aantal gestelde vragen beantwoord.

 

Molens, eigendom, specificaties en motivatie keuze voor leverancier Enercon

De molens worden gebouwd in opdracht van Windpark Weert B.v., een nieuwe coöperatie met als aandeelhouder Coöperatie Nieuwe Energie Weert. Deze coöperatie heeft twee leden namelijk WeertEnergie en Eneco. Windpark Weert b.v. is opdrachtgever van het project. Enercon bouwt de fundering en de molens, Watt-Infra zorgt voor de infrastructuur en bekabeling en Topwind zorgt voor bouwcontrole en management tijdens de uitvoering.

De samenwerking op basis van 50% deelname van WeertEnergie en Eneco is onder stimulans van de gemeente Weert tot stand gekomen. De gemeente Weert wil alleen een vergunning afgeven als er voor minimaal 50% coöperatief wordt geïnvesteerd. Zo heeft WeertEnergie via haar leden voor de helft van het benodigde eigen vermogen gezorgd. WeertEnergie heeft deze partner Eneco  gekozen vanwege hun aanwezige kennis en kunde op dit gebied en vanwege de hoge investeringskosten en daarmee risico’s van een dergelijk project.  Ook de verkoop van de opgewekte stroom is gescheiden, dat gebeurt bij Eneco onder haar eigen naam en bij WeertEnergie onder “SamenOm”. Die organisatie verkoopt energie (elektriciteit en gas) in heel Nederland namens alle Nederlandse energiecoöperaties.

Er is uiteindelijk gekozen voor 3 gelijke windmolens van de fa. Enercon met een maximaal vermogen van 4,2 MW/stuk, een hoogte van 131 m en een tiphoogte van 200 m. Op de turbinebladen van deze windmolens worden tips (patent Enercon) toegepast en zijn metalen uilenveren aan de zijkanten van de rotorbladen aangebracht. Beide toepassingen zorgen voor een reductie van de wervelingen achter de rotorbladen en dat leidt tot een geringere geluidbelasting van de turbines in bedrijf.

Zie ook: https://WindparkMaasvlakte2.nl/uilenveren-innovatie-tegen-geluid/

De 3 molens vergen een investering van € 16,5 miljoen euro, dus € 5,5 miljoen euro per molen. De verwachte stroomopbrengst is ca. 30.000 MWh per jaar, voldoende voor ca. 10.000 huishoudens. Aan het omgevingsfonds van het windpark wordt gedurende de eerste 15 jaar € 30.000 ( € 1,00 per MWh) per jaar uitgekeerd voor projecten in deze omgeving. Na de periode van 15 jaar bedraagt de bijdrage  € 15.000 ( €0,50 per MWh). De gemeente Weert wil dit voornamelijk uitkeren aan projecten die de biodiversiteit vergroten in hun gemeentelijk gebied of leiden tot andere investeringen in de energiebesparing en duurzaamheid van de gemeente. 

Op mijn vraag over hoe de keuze voor deze windturbines en de leverancier tot stand gekomen is, antwoordde men dat men eerst gekeken heeft naar de lokatiespecifieke (planologische en vergunning) omstandigheden.

Hoeveel plaats is er, wat kan er qua hoogte en qua afstanden van de windmolens en wat is de toelaatbare geluidbelasting. Bij de mogelijke leveranciers sprong Enercon eruit met hun kennis en ervaring en Enercon kon belangrijke voordelen leveren met hun deels gepatenteerde uitvoering van de rotorbladen om de geluidbelasting van de windmolens te verminderen.

Op mijn vraag of men ook overwogen heeft om windturbines te plaatsen met een verticale as in plaats van een horizontale as met wieken, keek men eerst heel vreemd op. Daarna gaven de technische mensen van Topwind aan dat molens met een verticale as van dergelijke schaalgrootte hen niet bekend zijn. (Noot van J. Weerts: In Brabant, in Waalwijk is in 2021 ook niet gekozen voor deze nieuwere typen. Voornaamste redenen  voor hun keuze zouden zijn de dubbel zo hoge investeringskosten en de onbekendheid van de windmolen technologie op deze schaalgrootte).

Filmpje 1. Toelichting van de beide wethouders Wendy van Eijk en Henk van de Loo

Wendy van Eijk licht toe dat er naast dit windpark Weert bij de A2 momenteel geen mogelijkheden meer zijn om nog grote windmolens te plaatsen in de gemeente Weert. De provincie Limburg was ook betrokken bij de plaats keuze van deze 3 windmolens. W. van Eijk sluit echter niet uit dat in de toekomst nog kleinere windmolens geplaatst worden, waarbij zij m.n. bedrijventerreinen in Weert als optie noemt.

Belangrijk vond Weert ook, dat via de betrokkenheid van Eneco meer te regelen was over de daadwerkelijke inzet van de opgewekte stroom in Weert zelf. Ook het omgevingsfonds vindt de gemeente Weert belangrijk evenals de besteding van de middelen uit dit fonds voor zinvolle projecten in haar gemeente.

Filmpje 2 de fundering van de windmolens.

Voor de fundering waren 38 heipalen nodig bestaande uit wapening en beton. Deze heipalen zijn om en om recht in de grond aangebracht en schuin in de grond geplaatst. Op deze wijze kan men het grondoppervlak van de fundering beperken in omvang. Boven op de heipalen komt bij de aanleg een fundamentplaat, ook weer bestaande uit wapening en beton. Deze plaat wordt vervolgens afgedekt met grond.

 

Met een diameter van ca. 5 m worden de 208 bevestigingsbouten van het onderste windmolensegment in de plaat vastgezet. Midden in deze cirkel zijn de buisgeleiders ( groen op foto) voor de kabels van de windmolen naar het inkoopstation aangebracht.

Nog wat afmetingen: er zijn 6 segmenten voor de pilaar van de windmolen. Aan de voet bedraagt de diameter 4,9 m, het bovenste deel is 3,5 m in doorsnee. De 6 verschillende segmenten wegen tussen de 60 en 85 ton.

Naast de eerste molen is een inkoopstation voor de 3 molens gebouwd. Dit gebouw heeft twee gedeelten. In het rechter deel komt de besturing voor het bedrijven van de molens en in het linkerdeel is het overname deel van de opgewekte stroom naar Enexis.

Filmpje 3 Het bouwen van een windmolen en de diverse onderdelen van de molens.

Voor het bouwen van de molens moet aparte infrastructuur worden aangelegd in verband met de benodigde speciale kraan van 150 m hoog en de aanvoer van de diverse grote onderdelen van de molens.

 

De opbouw van de kraan is al een project op zichzelf. De kraan wordt in onderdelen aangevoerd en dan in 5 dagen op de locatie in elkaar gezet. Daarna zijn nog 10 dagen nodig om de windmolen in elkaar te zetten. Ook het afbreken van de kraan kost in onderdelen weer 5 dagen. De aangelegde infrastructuur blijft deels behouden voor het periodieke onderhoud aan de molens.

 

De rotorbladen van de windturbine zijn van glasvezel versterkte polyester. De rotorbladen zijn 67 m lang en wegen 20 ton. Deze rotorbladen zijn in Portugal gebouwd. Een set van 3 rotorbladen moet goed gebalanceerd zijn om te voorkomen dat er trillingen ontstaan in de rotor en de generator, die weer tot energieverliezen en slijtage zouden leiden.

Gevraagd werd naar de invloed van slagschaduw van de windmolens. Volgens de omgevingsvergunning mag deze maximaal 6 uren / jaar bedragen. Windpark Weert heeft met de locatiekeuze bewust gekozen voor 30 minuten per jaar, om de mogelijke hinder voor de omgeving tot een minimum te beperken. Zou het onverhoopt meer worden, dan moet volgens de omgevingsvergunning een of meerdere molens worden stilgezet.

Filmpje 4 Onderdelen van de windmolens 2 en 3

Er zijn dus 6 segmenten van de windmolenpilaren. De onderste is 13 m lang en heeft een grootste diameter van 4,9 m. De bovenste is 29 m lang en heeft een grootste diameter van 3,7 m. De ashoogte van de windmolen is 131 m. De cabine is op het hoogste punt op 135 m hoogte.

De pilaarsegmenten zijn gemaakt van massief gewalst staal. Het bovenste segment is lichtgrijs, het onderste segment is groen, zodat dit beter in de omgeving past. Bij de rotor is een generator, die geen tandwielkast heeft. Voordeel hiervan is dat er geen warmteverlies is in een tandwielkast en het levert ook weer voordelen op door een lagere geluidproductie in de rotor/generator.

De gebruikte generator is een laag toerental generator, zonder tandwielkast. Het is een wisselstroomgenerator, die in de molen omgevormd wordt tot gelijkstroom met lage spanning.

In de pilaar zit dan nog vermogenselektronica, die de gelijkspanning naar 50Hz wisselspanning omzet. Een trafo zet deze om naar een hogere spanning.

Kijk ook naar het principe schema op de website van Enercon.  

Zie: https://www.enercon.de/en/technology/#showVideo

 

 

Bovenop de machinekamer staan twee meetsensoren voor het bepalen van de juiste windrichting en het meten van de windsnelheid. Het maximale toegestane toerental van de rotorbladen is 11 / minuut. Dat resulteert dan in een maximale tipsnelheid van de rotorbladen van 300 km/h.

De stand van de windmolen en de stand van de rotorbladen wordt via de aansturing uit de meetsensoren zo ingesteld, dat een zo optimaal mogelijke rotorsnelheid wordt behaald. Bij een stand van 0 graden van de rotorbladen vangen deze weinig wind, bij een stand van 90 graden vangen deze maximaal wind.  De stand van de rotorbladen wordt dus aangepast aan de heersende windsnelheid.

Vanwege het vliegverkeer en de vigerende Nederlandse wetgeving is verlichting nodig op de machinekamer en op de toren van de drie windmolens.

Tijdens de bouw is er aanvankelijk geen lift in de windmolen aanwezig, na einde bouw is deze lift wel aanwezig. Deze lift gaat niet tot helemaal bovenin de pilaar. Het laatste stuk in de pilaar moet er nog geklommen worden.

Er is in de pilaar ook een ladder aanwezig en alle montagemedewerkers zijn goed getraind en geïnstrueerd en dragen altijd een veiligheidsharnas.

Beantwoording (tussentijdse) vragen.

De molen van de wieken draaien altijd rechtsom, zo is de windmolen gebouwd en ingeregeld.

Windmolens staan stil omdat er óf te weinig wind is, óf omdat er te veel wind is, waardoor de molen zou beschadigen en bij periodiek onderhoud. De molen is ontworpen voor een technische beschikbaarheid van meer dan 95 % van de tijd. Dus meer dan 8320 uren / jaar; stilstand als gevolg van storingen of preventief onderhoud (exclusief stilstand als gevolg van te lage lokale windsnelheden) ca. 440 uren / jaar of ruim 18 dagen / jaar.

Bij te harde wind worden de windmolens automatisch stilgezet door de aanwezige meet- en besturingsapparatuur.

De ideale windsnelheid voor deze windmolens bedraagt 13 tot 15 m/s. Dit is windkracht 6 tot 7. Via de instelling van de richting van de molen en de stand van de rotorbladen wordt steeds de best mogelijke opbrengst van de windmolens geregeld.

De technische levensduur van de windmolens is 25 jaren. De investering zal worden terugverdiend in 13 tot 15 jaren, afhankelijk van de ontwikkeling van de stroomprijzen in de komende jaren.

Het staal en de elektrische onderdelen van de molens kunnen uitstekend worden gerecycled. Aan de recycling van de polyester rotorbladen wordt hard gewerkt. De heer Lambrichts is optimistisch over de verwerkingsmogelijkheden van de rotorbladen in de periode na 25 jaren, vanaf nu gerekend.

Natuurlijk vergen de productie van de materialen en de bouw ook weer CO₂ emissies, maar door de CO₂ vrije stroom uit de molens en de lange technische levensduur van de molens is de CO₂ balans van deze windmolens goed. Er wordt veel meer CO₂ bespaard tijdens de gebruiksfase, dan er wordt geëmitteerd bij de andere levensfase.

In de omgevingsvergunning voor de windmolens  is een monitoringsplan voor vogel slachtoffers van de werking van de molens voorgeschreven. Op basis van uitgevoerd onderzoek worden niet veel vogels of vogeltrek in deze omgeving verwacht. Het monitoringsplan is gereed en ter goedkeuring ingediend bij de provincie Limburg.

De windturbines in Weert zijn door Topwind uitgerust met een Bird Control System, zoals ook uitgelegd wordt op hun website: https://topwind-systems.nl/systems/systemen/

 

De bouwtijd van het project en nog uit te voeren acties.

De start van de bouw was volgens foto’s op de website van Windpark Weert mei 2021. 21 December 2021 was de eerste molen opgebouwd. Het totale project stond bij aanvang gepland voor oplevering bouw maart 2022. Nadat de molen is gebouwd zijn er nog 4 – 6 weken nodig voor het bedrijfsklaar maken van alle apparatuur. Daarna volgt een test run van ca. 10 dagen, als eerste met molen 2, waarin ook het maximale vermogen van de molen wordt getest.

Er is een beveiliging tegen blikseminslag aanwezig. Deze is zowel op de machinekamer aanwezig als op de drie rotorbladen.

Er is een systeem voor noodsituaties aanwezig in de installatie. Bovendien is er een Rescue apparaat aanwezig, waardoor bij brand of andere ongevallen zowel door de pilaar heen als buiten de pilaar om mensen in veiligheid gebracht kunnen worden.

Verwacht wordt dat medio 2022 de 3 molens aan de eigenaren kunnen worden overgedragen.

Het onderhoud van de molens zal worden verricht door Eneco Asset Management, die al ervaring hebben met het onderhoud aan windmolens elders in Nederland.

• Worden er nog bezoeken georganiseerd naar het nieuwe Windmolenpark Weert?

Dat is momenteel niet voorzien. Bezichtigingen tijdens de bouw zijn niet mogelijk door de veiligheidsvoorschriften bij hijsen en de huidige Corona beperkingen. Wel is nog een openingsactiviteit voorzien t.z.t.

In de bouwfase is wel nog aandacht besteed aan de leerlingen van scholen in Weert. Er zijn gastlessen gegeven om de kinderen meer te informeren over en te betrekken bij het project.

De opname van de bijeenkomst is vanaf 8 januari 2022 nog na te kijken op: https://www.windparkweert.nl

De tijdlijn van het project, zoals beschreven op de website, is als volgt:

• Mei 2021: voorbereiden van de 3 bouwlocaties bij de A2, ten oosten van Weert;
• 4 juni 2021: 1^e heipaal geheid van het windpark Weert;
• 14 juni 2021: Plaatsen van het bouwbord;
• 15 juli 2021: Heien - Dion Huiberts;
• 7 augustus 2021: Koppensnellen;
• 28 september 2021: Ankerkooi en andere werkzaamheden;
• 21 oktober 2021: Funderingswerkzaamheden;
• 8 november 2021: Stand van zaken van de fundamenten;
• 15 november: nachtelijk 1^e grote transport met wieken; filmpje van de blade lifter;
• 2 december 2021: Blade lifter in actie;
• 17 december 2021: Generator plaatsen;
• 18 december 2021: Plaatsing eerste wiek;
• 18 december 2021: de eerste molen staat;
• 21 december 2021: de eerste molen mechanisch opgeleverd;

Voor foto’s zie: https://WindparkWeert.nl/mijlpalen

Ir. Jan Weerts
KIVI Limburg Zuid en Noord- en Midden-Limburg