Bedrijfsbezoek e-Traction

Ondanks de strenge kou en de voorspelling van sneeuw, waren er 25 deelnemers naar Apeldoorn gekomen om kennis te maken met E-traction. Eigenaar/directeur Arjan Heinen Sr, zelf ook actief lid van Kivi Niria heette ons welkom en nodigde ons uit om samen eerst een ritje door de wijk te maken in de nieuwe demo-bus, The Whisper. Terwijl we reden stak Arjan vast van wal met zijn presentatie. Hierbij viel ons op dat de demo-bus echt fluisterstil is (<62dB).

Arjan zit ruim 30 jaar in elektrische aandrijvingen. Hij is begonnen in heftrucks en andere industriële voertuigen, maar in 1998 pakte hij het idee op om iets voor personenvervoer te gaan ontwikkelen. Dit begon toen hij zich realiseerde dat zowel de verbrandingsmotor als de transmissielijn voor dit soort voertuigen standaard een factor 10 wordt overbemeten. Een stadsbus heeft gemiddeld niet meer nodig dan 23 kW, zelfs bij topsnelheid. Dit idee is in 2000 gepatenteerd, waarna E-traction nu ruim 10 jaar bezig is om het idee verder uit te ontwikkelen en in de markt te zetten.

Technisch heeft dit geresulteerd in een bus met een accupakket, waarmee bij normaal gebruik circa 1,5 a 2 uur kan worden gereden (ca. 50 kWh). Om een hele dag te kunnen rijden is een range-extender nodig, een kleine dieselmotor van 23 kW, precies genoeg om voordurend het gemiddelde verbruik weer aan te vullen, zodat de accu’s nooit leeg raken. Bij remmen wordt circa 70% van de kinetische energie teruggewonnen, om de verliezen zo klein mogelijk te houden. Voor noodgevallen zijn ook mechanische remmen aan boord, om altijd een noodstop te kunnen maken.

De wielnaafmotor die voor de bus is ontwikkeld, is welbeschouwd maar de helft van het project. Minstens zoveel aandacht gaat uit naar het implementeren van elektrische alternatieven voor alle functies waar normaal in wordt voorzien door de verbrandingsmotor. Denk hierbij aan vacuüm voor rembekrachtiging, verwarming, airco, een dynamo voor alle laagspanningsafnemers, hydrauliek voor stuurbekrachtiging, etc. Dit alles is samengebouwd in een compacte motorunit die als één geheel achter in de bus kan worden ingebouwd. Ook dit is een onmisbare schakel in het geheel.

De doorbraak van de elektrische stadsbus is daarmee technisch opgelost. Wat nu nodig is, is de politieke durf om te investeren in de toekomst. Een elektrische bus kost in aanschaf meer dan een conventionele bus, maar over de levensduur van 10 jaar is de elektrische bus echt de goedkoopste oplossing. Dit rekensommetje is in Korea al gemaakt, wat heeft geresulteerd in een opdracht om 2000 bussen om te bouwen. Hiervoor wordt momenteel een pilotproject voorbereid als eerste stap. Hiermee wordt tevens aangetoond dat de keuze voor deze nichemarkt de juiste keuze is geweest.

De toekomst is toepassing in personenauto’s. Dankzij de twee Award’s van Frost and Sullivan voor technische ontwikkeling (2008) en duurzaamheid (2010) is dit binnen bereik gekomen en is inmiddels contact gelegd met een autofabriek in het zuiden des lands. Het ultieme doel hierbij is om auto’s te laten rijden op slechts 10% van het huidige verbruik; de rest is ‘verlies en vertier’, aldus Arjan. Denk hierbij aan ongeveer 70 a 80 kg accu’s, genoeg voor 70 a 80 km stadsverkeer en met een levensduur van 2500 deep cycles. De range-extender zal bestaan uit een lichte hoog toerige wankelmotor die als een inbouwpakket wordt ingekocht uit de vliegtuigindustrie. De topsnelheid zal liggen rond 150 km/u met een actieradius van ca. 1200 km.

Aansluitend werd er geborreld, waarbij ondanks het weer niemand haast leek te hebben om naar huis te gaan. Het was dan ook een zeer inspirerende bijeenkomst met een blik op de toekomst.

Dick Kroon

15-2-2010