Biobrandstof of Biochemie?

In de vierde in de reeks van bijeenkomsten over energiebeheer en reductie van broeikasgasemissie heeft de Regio Zuid uitdrukkelijk ook landelijk de leden van de vakafdelingen gericht op chemie, milieu en maatschappij uitgenodigd evenals extern belanghebbenden en geïnteresseerden waaronder de leden van het Academisch Genootschap. Van de externen waren er enkele deelnemers uit bedrijven en provinciale en landelijke overheid, samen met de leden uit de landelijke vakafdelingen goed voor de helft van de opkomst. Totaal waren er 57 deelnemers. Een levendige bijeenkomst waarin de deelnemers direct op de sprekers reageerden waardoor een dynamische wisselwerking ontstond die in goede banen geleid werd door Bert Dekker, lid van de stuurgroep energie van KIVI.
 
Vast onderdeel van de bijeenkomsten is de presentatie van Regio Zuid van het totale energiegebruik van Nederland in relatie tot de Europese CO2 emissie eisen, nu toegespitst op de invloed die Land en Tuinbouw daarop hebben. De branche produceert nu al 15% van de Nederlandse elektriciteit en heeft de potentie zonder gebruik van fossiele brandstof dat aandeel te vergroten zelf energieneutraal te functioneren en daarenboven substantieel bij te dragen aan een biobased economy met forse reductie van de CO2 emissie. De presentatie van de Regio Zuid kunt u hier inzien of downloaden.
 
Henk van Latesteijn wist op boeiende wijze oordelen en vooroordelen in biobased economy van elkaar te scheiden en te duiden dat de inzet van olie en steenkool van de laatste 150 jaar vooral de laatste 75 jaar daarvan enorme invloed heeft gehad op de CO2 uitstoot. Voor die tijd was er productie met bio grondstoffen als hout, hennep, latex, palmolie of wol; nu kunnen we die lijn voortzetten met de voorbeelden van moderne materialen en onze huidige kennis van chemie. Een heldere uiteenzetting over de invloed van biogrondstof en biobrandstof op de prijzen van voedsel en voedselconcurrentie toont hij aan dat voldoende ruimte is voor verantwoorde inzet van biomateriaal voor producten en energie.

Na een afweging over de balans van vervuiling en inzet van energie in productie versus vermindering van milieubelasting in gebruik sluit Henk af met een benodigde systematiek om het beoogde effect van biobased economy te verkrijgen. Alle productie processen zo met elkaar in verband brengen dat alles van grondstofhouders (planten, dieren) door opdeling vooraf en recycling achteraf gebruikt wordt. In modulaire opbouw wordt alle grondstof in een gesloten systeem volledig verbruikt. De voorbeelden van bedrijven en productketens vormen een inleiding tot de volgende spreker. De presentaties van Henk van Latesteijn kunt u hier inzien of downloaden.
 
Reinier Grimbergen zoomde in vanuit het productiebedrijf. Hoe DSM, mede door maatschappij en markt gestimuleerd, steeds meer focuste op duurzame productie. Hoe het bedrijf zich in complexe groei economiën op innovatie naar duurzaamheid richtte en daarbij zoekt naar geschikte partnerschappen en voor modulaire samenwerking in maximaal grondstofgebruik. Hij doorloopt de keten van plant en dier als grondstof in conversiestappen naar polymeren en uiteindelijk een immens scala van producten voor vermarkting. Voorts gaat Reinier diep in op de ontwikkeling en productie van biobrandstof, de tweede generatie ethanol. De chemische ontwikkeling door DSM was één stap. Het kansrijk op de markt brengen vroeg om een direct aanwezig distributienet. Dat bracht DSM bij de traditionele biobrandstof producent/distributeur in Amerika, POET. Hun oogstnetwerk voor bioafval en hun distributienetwerk voor brandstof werd gecombineerd met het ethanol productieproces van DSM. De presentaties van Reinier Grimbergen kunt u hier inzien of downloaden.

Na de pauze pakte Henk van Latesteijn de draad weer op met een betoog waarin hij een alternatief scenario bood voor de mogelijke drastische krimp van het Botlek gebied als de vraag en raffinage van fossiele petrochemische producten met 80% afneemt conform de Europese eisen. Hij schetste de functie van het Botlek gebied los van de petrochemie als wereldwijd knooppunt voor doorvoer, bewerking en overslag. Met de door klimatologische ontwikkeling ontstane noord – doorvoer  over zee langs Siberië ligt Botlek centraal voor doorvoer vanuit de gigantische grondstofproductie voor veevoeder/ voedsel vanuit Oostelijk Zuid Amerika naar China. Uiteraard ook doorvoer vanuit de wereld naar het traditioneel achterland Europa, waarvoor het hele distributie apparaat en de infrastructuur beschikbaar is. Daarenboven is de kennispositie in land – en tuinbouw en biochemie zodanig dat meerwaarde door veredeling en bewerking naar hoogwaardig halffabrikaat het alternatief voor de petrochemie zou kunnen gaan vormen.

Bert Dekker sloot de rij van sprekers af met een toets aan de haalbaarheid in Nederland. De politieke wil in Nederland om radicale stappen te nemen in een consequente koers naar doelen als door Henk en Reinier geschetst zaten vooralsnog nog niet zwaar bindend in het energie akkoord dat in Nederland gesloten is. Ook lokte Bert de deelnemers uit te reageren op voorbeelden waarin initiatieven van bedrijven die hun nek uitstaken niet erg gelukkig uitpakten waardoor onbedoelde gevolgen en kritiek zwaar neerkwamen op die bedrijven. Voldoende aanleiding om Bert weer terug te brengen in zijn rol van moderator van de discussie die zowel terugsloeg op de vraagstelling over de rol en mogelijkheden van biobased economy als over de te scheppen voorwaarden en regelgeving om innovatie te stimuleren en de participanten daarin voldoende kans en zekerheid te bieden.

Het programma wat wij gevolgd hebben is uiteraard nog eens terug te slaan op de activiteitenpagina van 17 december 2013, u kunt de pagina hier zien.
Deze sessie maakte deel uit van een zevental bijeenkomsten over energie-beheer en CO2 reductie. U kunt informatie over het totale programma en de aankondiging van de nog komende 4 bijeenkomsten hier vinden.

Deze bijeenkomst was voor velen reden om aan te geven ook bij volgende sessie, op 22 februari 2014, deel te willen nemen. In die bijeenkomst zal energiegebruik en CO2 emissie van de Industrie in Nederland onder de loep worden genomen. Het programma en de mogelijkheid tot inschrijven voor deze bijeenkomst vindt u hier.