Zondag 23 juni is het International Women in Engineering Day, een wereldwijde viering van de belangrijke bijdragen van vrouwelijke ingenieurs. Een speciale dag ook om vrouwen en meisjes te inspireren om voor het ingenieursvak te kiezen. En wie beter kan dit dan Ingenieur van het Jaar Pavlina Nanou.
Vanuit een pilot bij TNO werd ze medeoprichter en COO bij TORWASH, een startup gericht op het circulair maken van diverse lastige afvalstromen, als bijdrage aan een betere wereld. Pavlina houdt zich hier vooral bezig met een technologie om slib van rioolwaterzuivering om te zetten in biobrandstof, biogas en kunstmest.
Als scholier was Pavlina Nanou nog niet zo met techniek bezig, maar toen het bij de profielkeuze ging tussen talen, biologie, economie en bèta, hoefde ze niet lang na te denken. ‘Ik vond alles leuk en was in heel veel dingen goed’, zegt Nanou, ‘maar ik houd het meest van uitdagingen die me aan het denken zetten.’ Daarbij was haar vader een bron van inspiratie. ‘Als scheepsmachinist had hij gereedschap waarmee hij ook thuis alles kon fixen, of het nu elektrisch of mechanisch was. Dat sprak zeer tot mijn verbeelding.’
Pavlina bij de pilot-installatie van TORWASH bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Waterschap Aa en Maas in Haps in juni 2024.
Roeren in de koeienmest
Nanou werd geboren in Groningen, maar woonde vanaf haar zesde in Griekenland. Daar ging ze ook studeren: olie- en aardgaswinning. Als Erasmusstudent belandde Nanou in Emden in Duitsland. Daar kwam ze voor het eerst in aanraking met het concept hernieuwbare brandstoffen. ‘Ik heb er zes maanden in mest staan roeren om zo biogas te maken. Bizar, maar tegelijkertijd ging er een wereld voor me open. Mijn hele studie had ik alleen maar over fossiele brandstoffen geleerd, en ineens besefte ik dat er ook andere brandstoffen mogelijk waren. Ik wist: dit wordt de toekomst en daaraan wil ik bijdragen.’
Met een Grieks hbo-diploma op zak keerde Nanou terug naar Nederland, waar ze in Twente chemische technologie studeerde, gevolgd door een promotieonderzoek naar de vergassing van biomassa voor methaanproductie. Bij TNO ontwikkelde ze Torwash, een technologie die het mogelijk maakt om zuiveringsslib, dat nu nog als afval wordt gezien, met gepatenteerde bewerkingsmethoden om te zetten in groene producten. De start-up bestaat nu vier jaar en de eerste demonstratie-plant draait bij de Rioolwaterzuiveringsinstallatie van Waterschap Aa en Maas in Haps. Het bedrijf staat te popelen om de markt te betreden. 'We hebben het potentieel om alleen al in Nederland ongeveer 90 TORWASH-installaties te bouwen en te exploiteren.', aldus Pavlina.
Innovatieve technologieën alleen niet genoeg
Om de grote, maatschappelijke uitdagingen succesvol aan te pakken, zijn innovatieve technologieën echter niet genoeg, stelt Nanou. ‘Alleen door samenwerking kunnen wij significante stappen zetten richting een duurzame toekomst’, zegt ze. ‘We moeten ook nieuwe waardeketens ontwikkelen, waarin we deze technologieën op een duurzame manier kunnen toepassen. Dit kan alleen door breed gedragen initiatieven waar overheid, bedrijven, universiteiten en onderzoeksinstituten samenwerken.’
Uitreiking Prins Friso Ingenieursprijs 2024 - v.l.n.r. KIVI-president Jacolien Eijer - de Jong, Prinses Mabel, Pavlina Nanou, Prinses Beatrix en KIVI-directeur Miguel Delcour.
Winnaar Prins Friso Ingenieursprijs 2024
Pavlina ontving op 13 maart 2024 uit handen van Prinses Mabel en in het bijzijn van Prinses Beatrix de tiende Prins Friso Ingenieursprijs. De jury prees de Twentse chemisch technoloog voor haar “out of the box”-benadering in haar werk bij het circulair maken van afvalstromen en haar actieve bijdrage om vrouwen en meisjes te inspireren voor de techniek. Dit doet zij o.a. door haar samenwerking met VHTO, expertisecentrum genderdiversiteit in bèta, techniek & IT en het geven van gastlessen op lagere en middelbare scholen.
Meer over Pavlina
- Bekijk de video ‘Meet TNO spin off TORWASH’.
- Bekijk de nomineringvideo ‘Ingenieur van het Jaar’ met Pavlina.
- Lees het artikel 'Acht lastige vragen aan Ingenieur van het Jaar Pavlina Nanou' van De Ingenieur.