Op 16 januari 2025 organiseerde de Vaste Commissie voor Defensie in de Tweede Kamer een ronde tafeltafelgesprek over innovatie in de Defensieindustrie. Voorzitter Jan Wind van KIVI Defensie en Veiligheid sprak daar namens KIVI op basis van een door de werkgroep Politiek en Techniek samengesteld position paper.
Download het position paper hier
In het paper vindt u de volgende 10 aanbevelingen:
1. Innoveren doe je samen. De keten van universiteiten, via TNO, tot bedrijven onder regie van Defensie moet op orde worden gebracht, zodat effectieve en intensieve samenwerking mogelijk wordt. Daarvoor zijn effectievere afspraken nodig dan met een openbare aanbesteding op projectbasis mogelijk zijn. Kort-cyclische (jaren), maar ook zéér kort-cyclische (maanden, weken of zelfs dagen) innovatie en introductie moet daarmee veel beter mogelijk worden gemaakt. Alleen dan kunnen we in een toekomstige conflict winnen.
2. Zorg voor een goede afstemming in de innovatieketen door versterking van de kennisnetwerken van Defensie, met deelname van universiteiten en bedrijven. Deze bieden een mogelijkheid voor snelle kennisuitwisseling tussen specialisten.
Daarnaast is intensief inhoudelijk overleg op zakelijk vlak van belang. Als het wettelijke “innovatiepartnerschap” voor Defensie onvoldoende geschikt is, zou Defensie een andere methodiek moeten ontwikkelen waarmee een intensieve dialoog mogelijk is.
3. Heroverweeg de stelling dat Nederland in de Defensiesector voorloopt op het gebied van intelligente systemen, kwantumtechnologie, slimme materialen en ruimtesystemen. Stel vast dat Nederland op veel gebieden juist niet voorloopt en trek daaruit de consequentie dat er zeer fors op innovatie moet worden ingezet om weer aan te sluiten in Europa en de NAVO. Marinebouw, onbemande-en autonome systemen en geavanceerde training en simulatie komen daarvoor naar onze mening het meest in aanmerking.
Focus bij innovatie zoveel mogelijk op een arbeidsextensieve krijgsmacht.
4. De innovatieve rol van de kennisinstituten moet weer op niveau worden gebracht. De kennisbasis die daar beschikbaar is, is veel te waardevol om te gebruiken voor marktanalyses en evaluatie van technologieën en producten van anderen. Diepgaande kennis op laag TRL niveau is noodzakelijk om te kunnen toepassen in innovaties.
5. Innovatie beperkt zich niet tot kennisinstituten en startups. Het gaat uiteindelijk om productie en introductie in de krijgsmacht. Om de gehele keten effectiever te laten werken zou Defensie kunnen overwegen om een campus Ă la High Tech Campus Eindhoven te ontwikkelen. Daar zouden Defensie, universiteiten, kennisinstituten, bedrijven en investeerders elkaar kunnen stimuleren en meer synergie bereiken dan nu.
6. Het kopen-van-de-plank adagium moet worden verlaten om over de meest geavanceerde technologie te beschikken die doorslaggevend is in een conflict. Wijzig het beleid van: "kopen-van-de-plank tenzij" in: “ontwikkel of participeer in geavanceerde technologie, tenzij dat niet mogelijk is”.
7. Kijk bij investeringen door Defensie in innovatie niet alleen naar de Nederlandse toepassing, maar investeer indien nodig extra om gebruik door buitenlandse bevriende naties mogelijk te maken. Eventueel met een royaltyverplichting bij buitenlandse verkoop.
8. Om meer innovatiebudget vanuit investeerders beschikbaar te maken zou de overheid financiële garanties kunnen geven i.p.v. directe financiering.
Als het mogelijk wordt gemaakt om grote projecten met laag risico direct privaat te financieren, kunnen innovaties binnen zo’n project worden meegenomen.
9. Ook is het noodzakelijk om een cultuur te creëren waarin fouten maken mag. De ervaring leert dat in andere sectoren van de economie slechts 10-20% van de innovatieprojecten succesvol is. Dit zou ook voor de regering en het parlement helder moeten zijn.
10. Ten slotte is zichtbaarheid van Defensie in de maatschappij van belang. Ook als het over innovatie gaat. Dat bevordert het begrip en de interactie met bedrijven die een actieve bijdrage aan onze defensie willen leveren. Verenigingen rondom Defensie kunnen een rol spelen om die zichtbaarheid te bevorderen.
Foto: Ministerie van Defensie
Splinternieuw en zeer innovatief Combat Support Ship Den Helder op proefvaart, dec 2024
