LOFAR, radio-astronomisch project
Omschrijving
LOFAR, grensverleggend radioastronomisch project van ASTRON.
ASTRON is het Nederlands instituut voor radioastronomisch onderzoek en gevestigd te Dwingeloo. Het heeft wereldfaam opgebouwd om zijn baanbrekende instrumentatie programma en het radioastronomisch onderzoek.
LOFAR - LOw Frequency Array- is een (inter)nationale radioastronomisch waarnemingsfaciliteit, gerealiseerd onder leiding van ASTRON. Met deze telescoop worden de laagfrequente radiogolven (10 – 240 MHz) uit de ruimte met een uitgebreid array van vele duizenden relatief goedkope antennes ontvangen. De antennes zijn in velden georganiseerd, verspreid over een gebied van ca. 100x100 km2 in het noorden van Nederland. Ook bevinden er zich velden in Duitsland Zweden en Frankrijk. Recentelijk is er ook een LOFAR veld operationeel geworden in Engeland. De signalen van de antennes worden, na lokale bewerking, via snelle glasvezelverbindingen naar het data verwerkingscentrum van de Universiteit van Groningen verstuurd en daar gecombineerd en geanalyseerd door een IBM supercomputer. Op deze wijze is LOFAR een grote, samengestelde radiotelescoop, die honderden malen gevoeliger is dan bestaande radiotelescopen in vergelijkbare frequentiebanden en kan daarom met recht de ogen van de wereld genoemd worden. De resulterende datastromen van het totale antenne array zijn gigantisch van omvang en vormen één van de allergrootste datastromen ter wereld. LOFAR is sinds kort operationeel en heeft al de eerste beelden van objecten uit het heelal geleverd. Eén van de belangrijke doelstellingen van LOFAR is om zeer ver terug te kijken in de tijd en zo bij te dragen aan kennis over het ontstaan van het heelal.
Dr. Albert Jan Boonstra, hoofd van het astronomisch laboratorium van ASTRON zal in deze bijeenkomst ingaan op de ontwikkeling van de LOFAR telescoop. Met name komen daarin aan de orde de LOFAR technieken, zoals antenne, antennesignalen en signaalprocessing, maar ook de eerste resultaten.
Het boeiende programma ziet er als volgt uit:
18.30-19.00 Registratie en ontvangst met koffie of thee
1. korte inleiding ASTRON
2. radio astromie, de uitdagingen en waarneemprincipes
3. LOFAR technieken (antennes, DSP, signaalbewerking,..)
Pauze
4. Vervolg LOFAR technieken
5. Eerste LOFAR resultaten
6. SKA (Square Kilometer Array): de volgende uitdaging en opvolger van LOFAR
21.15-21.30 Afsluitende discussie en sluiting
Spreker(s)
Dr. Albert Jan Boonstra, hoofd van het astronomisch laboratorium van ASTRON.
Locatie
Technische Universiteit Eindhoven
Gebouw Potentiaal, PT 1.05
Organisator
Elektrotechniek
Naam en contactgegevens voor informatie
Ing. Richard van Heijningen, r.van.heijningen@philips.com, t: (06) 22528046 ir. L. Boonstra, t: (040) 221 37 58