Omschrijving

Invloed van veranderingen in grondgebruik en klimaat op de waterhoudhouding en veiligheid van onze polders.

Nederland is een polderland. Ongeveer tweederde van ons land zou tijdelijk of permanent onder water staan, als het niet door dijken was beschermd en voorzien was van een waterafvoersysteem. In de natuurlijke staat lag het lage deel van ons land 2-3 m boven zeeniveau. Nadat onze verre voorouders in de overstroombare gebieden meer en meer gedwongen werden om op terpen te gaan wonen is men aan het eind van de 12e eeuw begonnen met het bouwen van dijken. Hiermee ging gepaard dat ook de afwatering in het omdijkte gebied moest worden verzorgd, waardoor tevens de afwatering haar intrede deed. Aanvankelijk gebeurde dit door middel van spuisluisjes die het water loosden tijdens lage buitenwaterstanden. Omdat het omdijkte land echter steeds lager kwam te liggen werd het aan het eind van de 14e eeuw, begin 15e eeuw meer en meer noodzakelijk om op molenbemaling over te gaan. Aan het begin van de 19e eeuw deed de stoombemaling haar intrede, die op haar beurt inmiddels weer vervangen is door overwegend automatische elektrische bemaling.

Ondertussen zijn grote delen van ons land behoorlijk gezakt en bevinden de diepste delen zich op bijna 7 m beneden zeeniveau. Daarbij spelen enkele andere processen een rol die hun invloed hebben op de veiligheid en het waterbeheer van onze polders. Het betreft in de eerste plaats de verstedelijking en industrialisatie, die vooral na de Tweede Wereldoorlog plaatsvindt, daarnaast is er de laatste decennia de opkomst van natuurbeheer en van recreatievoorzieningen in poldergebieden. Tevens is er over de hele periode sprake geweest van klimaatverandering.

Vooral dit laatste aspect krijgt tegenwoordig in de politiek en de pers veel aandacht, terwijl de eerder genoemde processen veel meer invloed hebben op het waterbeheer en de veiligheid. Vanuit de ontwikkelingen in het verleden zal een doorkijk worden gegeven naar wat we in de toekomst mogen verwachten. De geruststellende mededeling is: we houden onze polders droog als we de zorgvuldigheid die onze voorouders kenmerkte kunnen behouden. Dat laatste is wat spreker betreft aan twijfel onderhevig.

10.30 uur Ontvangst met koffie/thee
11.00 uur Voordracht door prof. B. Schultz
11.45 uur Pauze
12.15 uur Vervolg van de voordracht met een afsluitende discussie
12.45 uur Einde bijeenkomst

Spreker(s)

Bart Schultz is hoogleraar Land and Water Development bij UNESCO-IHE, Delft

Locatie

Science Centre, Mijnbouwstraat 120, Delft

Organisator

Geschiedenis der Techniek

Histechnica

Naam en contactgegevens voor informatie

Nadere informatie bij L.A. Hissink via onderstaand e-mailadres.

hissinkla@planet.nl