Op 4 april 2025 publiceerden de ministeries van Defensie en van Economische Zaken de Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie 2025-2029. Deze strategie bevat een Strategische Actieagenda Industrie, Innovatie en Kennis voor Defensie.
De werkgroep Politiek en Defensietechniek heeft daarover een aantal punten van commentaar en suggesties voor vragen aangeboden aan de Vaste Commissie voor Defensie in de Tweede Kamer.
De werkgroep vindt de Actieagenda niet erg sterk, door de daarin opgenomen herhaling van al eerder aangekondigde plannen en weinig concrete en uitvoerbare acties om snel de grote bekende knelpunten innovatief op te lossen.
De bijlage geeft daarentegen een behoorlijk aantal uitstekende voornemens om snel te innoveren en nieuwe onbemenste capaciteiten beschikbaar te maken voor de krijgsmacht.
Opnieuw stelt onze werkgroep dat Nederland niet voorloopt op “de 5 Nederlandse kennisgebieden”, die in de Defensienota als argument voor speerpuntbeleid werd engenoemd.
Naar onze mening komen in de huidige urgentie situatie toegepast onderzoek voor marinebouw incl. maritieme wapensystemen; bewapende onbemande- en autonome systemen en verdediging daartegen; artificial intelligence voor inlichtingen en command & control; alsmede geavanceerde training en simulatie veel meer in aanmerking om snel verder versterkt te worden. Dat zijn ook de signalen die onze werkgroep uit de praktijk hoort.
Verder zou bij alle onderzoek en innovatie de focus nadrukkelijk op een arbeidsextensieve krijgsmacht moeten liggen. Personeel is nu en in de toekomst immers de grote beperkende factor. Zowel door de krappe arbeidsmarkt als de kleiner wordende “sneuvelbereidheid” zou inzet van mensen moeten worden beperkt. Dat is met moderne technologie ook steeds beter mogelijk. Daarover staat echter niets in deze kennisagenda.
Ten slotte valt op dat de actieagenda veel op het grondgebonden domein gerichte punten omvat, terwijl juist in het maritieme domein een aantal grote ontwikkel- en nieuwbouwprojecten gepland zijn.
Welk onderzoek en innovatie is gericht op de grote projecten voor de Koninklijke Marine? Waarom wordt bijvoorbeeld nucleaire aandrijving voor schepen niet genoemd, noch verdere ontwikkeling van wapensystemen nu Defensie de tientallen jaren gebruikte standaard voor lucht- en raketverdediging lijkt te verlaten?
Meer in detail heeft de werkgroep de volgende opmerkingen en vragen over de actie-agenda: Lees verder.
Illustratie: AI gegenereerd
