Homelab 2050-6 Systemen voor goed wonen
Voor deze bijeenkomst van Homelab2050 sessie 6 "Systemen voor goed wonen" hebben 49 personen zich ingeschreven.
Bij deze bijeenkomst vond een goede frequente interactie tussen deelnemers, sprekers en panel plaats. Dit is terug te zien op de  Videolink sessie 6
Presentaties van de sprekers kunt u downloaden:
- "Een huis als een fabriek, hoe onderhoud dat?, Prof. Dr. H.A. Akkermans, Universiteit Tilburg, Dutch Institute for World Class Maintenance, Breda
- “Helpen intelligente sensoren ons vooruit?”, Ir. W. Borsboom, TNO, Delft
- “Ervaring met gebouwbeheersystemen en monitoring”, Ir. J.J. Buitenhuis, DWA, Bodegraven
- Samenvatting Homelab2050 sessie 6 06-10- 2015
Samenvatting bijeenkomst Homelab2050 deel 6 op 6 oktober 2015 Boothzaal, UU-USI, Utrecht.
De eerste spreker Prof. Dr. H.A. (Henk) Akkermans van de Universiteit Tilburg opent deze sessie met het volgende onderwerp: “Onderhoud en betrouwbaarheid voor onze woonomgeving in 2050, hoe doe je dat?”
Maintenance is een grote industrie aan het worden en de manier van onderhouden is sterk aan het veranderen, begint Henk. Onderhoud gaat van zakelijk naar privé, daar zitten enorme uitdagingen.
Eigenlijk komt het neer op: Het besturen van een huis als een fabriek, hoe doe je dat?
Zo gauw steeds nieuwe technieken beschikbaar zijn des te sneller gaan de veranderingen. Bijvoorbeeld in de telefonie: data is nu 10x zo hoog als voice terwijl dat 5 jaar geleden nog 1:1 was!
Door de genoemde ontwikkeling kunnen we nu veel meer doen dan 5 jaar geleden.
Bij onderhoud zien we de verandering van correctief naar Condition Based onderud. Hierbij zijn minstens een drietal problemen te benoemen.
Probleem 1: Truc is de juiste data uit de data te halen. Je hebt te maken met allerlei leveranciers die op hun manier dat aanbieden. Zaak is om op tijd “ The data enrichment cycle in Condition- Based Maintenance” cirkel te beginnen, zie een van zijn sheets.
Probleem 2: “fouten zullen we blijven maken” is de realiteit! Met zeer hoge waarschijnlijkheid weten we dat het onwaarschijnlijke gaat gebeuren. Technisch gezien: hoe geavanceerder de user interface hoe groter de ernst van de fouten en inzicht in het systeem neemt drastisch af.
Probleem 3: Prestatiecontracten zijn zo gemakkelijk nog niet. Ofwel, beschikbaarheid kan je ondanks vele technieken minder gemakkelijk voorspellen. Realiteit is dat alles een netwerk is geworden, dat heb je straks in de toekomstige woning ook. Steeds meer stappen in het proces worden apart geoutsourced. Hiervoor kan je op maat gemaakte contracten afsluiten wat betekent dat je als eigenaar steeds meer uit handen geeft.
Henk sluit als volgt: in de woning van de toekomst moet je vooral kunnen loslaten, maar je moet het samen doen anders erodeert de kostbare samenwerking.
De tweede spreker Ir. W.(Wouter) Borsboom van TNO Delft vervolgt met het onderwerp: “Helpen intelligente sensoren ons vooruit?”
Er is nu al veel data van verschillende systemen beschikbaar o.a. slimme meter, slimme thermostaat en groot aanbod van actuatoren om bijv. raam open te zetten.
Case Rijswijk Buiten: huizen bebouwd met zonnepanelen en warmtepomp met als doel nul op de meter. Bij 19 a 20 graden Celsius bleek de woning energieneutraal maar bij 22 a 23 graden was een tekort van 750 kWh. Er bleek een goed correlatie tussen gem. etmaal-temperatuur en warmteverlies woning. Verbeterpunten uit dit project zijn een automatische data-analyse en prestatiemeting van elke individuele installatie. Vooral van de warmtepomp was weinig bekend. Er is nu een holistic controller gemaakt die over alle controllers heen werkt.
Huidige ervaringen m.b.t. sensoren en actuatoren: raamopeners stoppen niet, ze maken (te) veel lawaai. Problemen m.b.t. betrouwbaarheid meetdata van sensoren, diverse typen sensoren zijn soms moeilijk te koppelen. De benodigde Installatie warmtestroommeter zijn kostbaar. Batterijvoedingen zijn snel leeg, cumulatief stroomverbruik controllers is nogal hoog. En, mensen zijn niet lineair.
Gebruikersacceptatie is een uitdaging want er waren irritaties over o.a. de raamopeners, de beperkte controle over de ventilatoren en de zonwering (die sluit of opent wanneer je dat NIET wilt).
Bij een project op Texel zijn in het gasnetwerk sensoren geplaatst. Nu kan men vanaf het vasteland monitoren hoe het verbruik verloopt, zodat voorkomen kan worden dat er onacceptabel drukverlies op treed. Dataprocessing en Real Time Data analyse en reparatie hebben veel aandacht gevergd. In de sheets is te zien dat er snel een mismatch is. Nu werkt het systeem naar wens en wordt voorkomen dat bij o.a. huishoudens de gasvlam (kortstondig) uitvalt.
Wouter eindigt zijn bijdrage met aanbevelingen:
Slimme sensorriek wordt groot, en geeft uitdagingen:
- Acceptatie van gebruikers is belangrijk: robuuste systemen, betrouwbaarheid, voorkomen ongemak, logische interventies
- Kwaliteit van de data en de reparatie
- Analyse van de data door middel van (fysische) modellen
De derde spreker Ir. J.J. (Hans) Buitenhuis geeft in deze 6e sessie met: “Ervaring met gebouwbeheerssystemen en monitoring”
Hans begint met een probleemanalyse: o.a. eisen comfort nemen toe, voorspellingen ontwerp vaak niet gehaald, te weinig tools om te voorspellen, inspanningsverplichting onvoldoende en te weinig tools om gebouwprestaties te kwantificeren. Traditionele contracten zijn vaak niet goed omdat de focus te veel op de uitvoering ligt. Oplevering is het hierbij het doel.
Trend is van inspanningsverplichting naar resultaatverplichting, naar geĂŻntegreerde contracten en naar werkelijke opbrengst.
Dit zou problemen moeten ondervangen met bijv. verkeerde ventilatie (bewoners/personeel veranderen met papier/karton luchtstroom), slecht rendement warmtepompen en totaal verkeerd ingestelde debietpompen.
We moeten naar prestatiecontracten: de klant kan dan zien dat de installatie voldoet aan de gestelde prestatie-eisen.
In de woningbouw blijkt dat door snelle terugkoppeling door middel van slimme systemen de bewoner eerder aanzet tot besparen. Bewoner ziet direct het effect.
In de utiliteitsbouw is het monitoren van bestaande gebouwensystemen niet of zeer beperkt. Er is grote behoefte aan fabrikant onafhankelijkheid en maar ook dat bij meldingen staat wat het precies is en als het kan met de historie. De storingsmonteur kan dan, liefst op afstand, efficiënt analyseren.
Veel regelingen van gebouwen worden momenteel herschreven met besparingen, die kunnen leiden tot 60.000,- euro per jaar per gebouw.
Hans sluit met de conclusies:
De prestaties van de gebouwen hebben we nog niet in de klauw
- Er zij boeiende ontwikkelingen op organisatorisch vlak en m.b.t. contractvormen en tools
- Duurzaamheid in de bouw gaat niet snel, maar 100% duurzaam in 2050 moet kunnen lukken.
Namens het Team Homelab2050 onze dank voor uw bijdrage en wij hopen u op 1 december 2015 weer de mogen begroeten voor de Homelab2050 sessie 7 Samenvatting (eindsessie).
Het belooft een spectulair optreden van diverse gerenomeerde sprekers te worden met behandeling van "Stellingen", die door u en het het team zijn aangedragen.
Omschrijving
"De huizen die nu en in de nabije toekomst zullen gebouwd worden zullen er in 2050 nog staan. Zullen die voldoen aan de eisen en wensen van 2050? Houden we wel rekening met belangrijke zaken van de toekomst?”.
In een aantal bijeenkomsten willen we deze vraag systematisch behandelen. Veel huizen die na de oorlog gebouwd zijn voldoen nu niet meer aan de huidige normen en wensen. We willen in deze serie alle aspecten behandelen die belangrijk kunnen zijn voor de huizen van 2050. In de uitgebreide serie van EU2050Powerlab (www.kivi.nl/eu2050powerlab) hebben we gezien hoe de energievoorziening van de huizen er in de toekomst zal uitzien en wat de vereiste energievraag zal zijn.
Maar behalve de energievraag zijn nog veel andere zaken van belang. Duurzaamheid in zijn geheel wordt van belang. Maar ook andere zaken zoals een gezond binnenklimaat in het huis en een huis dat makkelijk te bedienen en te onderhouden is.
Deze zesde bijeenkomst heeft als thema “betrouwbaarheid, onderhoud en systeem bediening ”. Hierin komt de centrale aansturing van de energie besparende systemen en hun bediening aan de orde.
Een goed concept voor de interactie met de systemen is noodzakelijk om de besparingen te realiseren. Zonder kwaliteit garanties en controles is dat moeilijk. Daarom is adequaat onderhoud van ventilatie en verwarmingssystemen essentieel.
Op afstand monitoren en besturen van de systemen is een simpele zaak in 2050 als alles connected is. Zo krijgen we een gemakkelijk te bedienen, automatisch systeem dat via monitoren op afstand in vorm blijft.
De eerste spreker zal ons uitleggen wat op dit vlak de trends voor levensduur verlenging zijn in de professionele (industirële) wereld (krijgsmacht, NS, F16, F35,..), wat dit voor een ons huis in 2015 gaat betekenen en wel speciaal op het gebied van Condition Based Maintenance (CBM).
Hij doet dit vanuit zijn ervaring aan de Universiteit Tilburg en het Dutch Institute for World Class Maintenance (http://www.worldclassmaintenance.com/nl/).
De tweede spreker voegt hieraan toe zijn kennis en ervaringen met toepassingen op grote schaal van sensoren en analyses met Big Data bij TNO projecten (https://www.tno.nl/nl/aandachtsgebieden/energie/sustainable-energy/).
De derde spreker is vanuit het adviesbureau DWA (http://www.dwa.nl/direct) schets het ideaal beeld van de energie huishouding en klimaat in een woning of gebouwencomplex, waarna blijkt dat in de echte wereld beperkingen, die stuk voor stuk afgepeld worden, waaruit blijkt dat een een beheerconcept nodig is om het prestatieniveau van energie en klimaat te kunnen benaderen. Dit is mogelijk d.m.v. het monitoringsysteem MonaVisa, die de beperking of het uit de pas lopen kan melden of laten verminderen / oplossen. http://www.monavisa.info/ )
In deze bijeenkomst wordt besproken hoe dit gerealiseerd kan worden.
zie voor het programma Homelab2050 verder de website www.kivi.nl/homelab2050 .
Spreker(s)
Prof. Dr. H.A. Akkermans, Universiteit Tilburg, Dutch Institute for World Class Maintenance, Breda
ir. W. Borsboom, Business Consultant Energy and Comfort Systems TNO, Delft
Ir. J.J. Buitenhuis, senior consultant energyconcepts, DWA, Bodegraven
Locatie
Universiteit Utrecht, Bibliotheek, Boothzaal
Heidelberglaan 3 Utrecht
Organisator
Elektrotechniek
Meet-, Regel- en Besturingstechnologie
Telecommunicatie
Energie- en Warmtetechnologie
Regio Zuid
KIVI Students Delft
KIVI Students Eindhoven
Regio Den Haag
Regio Leiden
Regio Utrecht
Naam en contactgegevens voor informatie
Dr.ir. Steven Luijtens ing. Paul van Moerkerken Dr.ir. Eric Persoon ing. Gidi van Heijst
Dutch Institute for World Class Maintenance