
"De zweefbrug over de wereldâ
Geachte leden van de KIVI-afdeling Geschiedenis der Techniek en van Histechnica,
De besturen van de vereniging Histechnica en van de KIVI-afdeling Geschiedenis der Techniek zijn verheugd u uit te nodigen tot het bijwonen van een voordracht te houden door de heer Ir. G.J. Luijendijk met de titel:
"De zweefbrug over de wereldâ
Programma:
- 10.30 uur: Inloop met koffie en thee
- 11:00 uur: Welkom en introductie
- 11.05 uur: Voordracht door de heer Geert Jan. Luijendijk
- 12:00 uur: Pauze
- 12:15 uur: Vervolg van voordracht en afsluitende discussie
- 12:45 uur: Einde bijeenkomst
Voor het bijwonen van deze voordracht dient u zich aan te melden:
- Leden van KIVI kunnen zich aanmelden via de KIVI website
- Leden van Histechnica kunnen zich aanmelden via de secretaris hotzeboonstra@gmail.com.
- Ook belangstellenden die niet lid zijn kunnen zich via bovenstaande wegen aanmelden. Er zijn dan kosten aan verbonden van ⏠5,00.
- De voordracht zal live uitgezonden worden; u dient zich hiervoor ook op te geven via bovenstaande wegen. Hieraan zijn geen kosten verbonden.
Samenvatting van de voordracht
Mr. Smith stelde in 1873 voor om een innovatief type brug te bouwen over de Tees, maar het gemeentebestuur van Middlesbrough durfde dat toen niet aan. In 1890 lieten de Fransman Arnodin en de Spanjaard De Palacio het patent voor een âmiddel om lasten te transporterenâ registreren. Direct daarop begonnen ze aan de bouw van de eerste zweefbrug ter wereld over de Nervion bij Bilbao. Die was in 1893 klaar en vanaf het moment dat de gondel niet alleen voetgangers maar ook koetsen en paard-en-wagens soepeltjes kon overzetten was de brug een groot succes.
Uit diverse landen kwamen ingenieurs en bestuurders kijken en al gauw kreeg Arnodin uit TunesiĂ«, Frankrijk en Engeland opdracht voor de bouw van soortgelijke zweefbruggen. Rond de eeuwwisseling bezocht Arnodin op uitnodiging enkele steden in Nederland om te beoordelen of ook daar wellicht een zweefbrug gebouwd zou kunnen worden. Hoewel hij in de Rotterdamse ingenieur Wouter Cool een enthousiaste supporter had is het er niet van gekomen (hoewel âŠ..).
In totaal zijn er in Europa, Amerika en Afrika 25 zweefbruggen gebouwd van uiteenlopende ontwerpen van diverse ingenieurs. De komst en explosieve groei van het autoverkeer, de Eerste Wereldoorlog en de hoge onderhoudskosten waren redenen om geen nieuwe zweefbruggen meer te bouwen. Een aantal van de bestaande overleefde de Tweede Wereldoorlog niet. Er resten nog acht waarvan de oudste in Bilbao nog volop in gebruik is.
Informatie over de spreker
Gert Jan Luijendijk studeerde bouwkunde met specialisatie monumentenzorg in Delft. Zijn studie duurde âietsâ langer dan gemiddeld omdat hij de reeds opgedane kennis tussentijds ruim inzette om het begrip varend monument onder de aandacht van bewindslieden te brengen. Voorts verrichtte hij een uitgebreid onderzoek naar de monumentale status van de bruggen in de Amsterdamse binnenstad. Uiteindelijk is hij op de combinatie van dat historisch onderzoek met bijbehorende beleidsnota plus het ontwerp voor een brug afgestudeerd. Aan die klus heeft hij zijn grote enthousiasme voor het onderwerp historische bruggen, vooral die in ijzer en staal, overgehouden.
Na tien jaar directeur van de Monumentenwacht Nederland te zijn geweest stapte hij over naar de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, de huidige Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Daar werd hij een algemene vraagbaak voor het gebouwd erfgoed. En ook met vragen op het gebied van bruggen wisten collegaâs en het veld hem al snel te vinden.
Op verzoek van een van zijn TU-docenten, professor Oosterhoff, oprichter van de Nederlandse Bruggenstichting, trad Gert Jan toe tot het bestuur van die stichting om dat vervolgens ruim 15 jaar te blijven. Vragen over historische bruggen worden nog steeds ook aan hem voorgelegd.
Komende activiteiten in het Science Centre Delft:
- Zaterdag 24 januari 2026 om 11:00 uur voordracht van Ir. J. van der Mast: âDelftse industriĂ«le revolutieâ.
- Zaterdag 28 februari 2026 om 11:00 uur voordracht van de heer H. Ouwerkerk: âDe Nederlandse vestingbouwâ.
- Zaterdag 21 maart 2026 om 11:00 uur voordracht van de heer J. Halmans: âElektrische centrale van de Oranje Nassau Mijnen in Heerlenâ.
- Zaterdag 25 april 2026 om 11:00 uur voordracht van Liselotte Neervoort: âVan vliegtuig-vleugel tot broodrooster: 4-jaar programma Maatwerk Facultaire Collecties aan de TU Delftâ.
- Zaterdag 16 mei 2026 om 11:00 uur voordracht van Em. Prof. P. Kruit: âMapperâ.

