De eerste KIVI activiteit van 2020 was een themamiddag over de effecten van droogte op onze waterhuishouding en waterstaatswerken. Ongeveer 50 geïnteresseerden waren naar het KIVI hoofdkantoor gekomen aan de Prinsessengracht in Den Haag. Na een warm welkom door voorzitter Bas Jonkman en Erik de Bruine van de afdeling Bouw en Waterbouwkunde startten we met een terugblik naar het zeer droge jaar 2018 door de voorzitter van de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) Bart Vonk. Bart nam ons mee naar die droge zomer van 2018 en hoe men is omgegaan met het spaarzame water. Het was soms kantje boord maar er zijn geen grote zaken misgelopen. Ook werd het de zaal al snel duidelijk dat bij het beheersen van een dergelijke calamiteit de communicatie kan maken of je slaagt of faalt. De LCW heeft ook geleerd van 2018 waardoor we in de toekomst een dergelijke droogte nog beter kunnen managen. Na deze terugblik zoomden wij in op twee effecten van droogte: het effect op waterkeringen en op funderingen. Bart Vonk presenteerde allereerst de effecten op waterkeringen en liet voor waterbouwers schokkende beelden zien van waargenomen grote kleischeuren in de dijkbekleding. Ook kan bij lage rivierstanden opeens omgekeerde piping optreden. In 2018 was men hier alert op en is er vooral veel gemonitord. Het aantal benodigd reparaties viel uiteindelijk wel mee.

Na de pauze was het aan Mandy Korff van Deltares en TU Delft om ons nog wat dieper in de geotechniek te laten duiken. Effecten op funderingen treden meestal over een langere periode op door ongelijke zettingen of rottende houten palen. Over de daadwerkelijke schade aan bebouwing door deze mechanismen is niet veel kwantitatieve informatie beschikbaar. In een onderzoek dat gepubliceerd is in klimaatschadeschatter.nl is daartoe een aanzet gegeven. Voor echt nauwkeurige schadeschattingen op wijkniveau is het nog te vroeg, daarvoor is meer onderzoek en meer data nodig. Op gemeenteniveau zijn de gegevens wel bruikbaar en komen ze goed overeen met meldingen bij het KCAF.

Tot slot presenteerde Rob Bouman, projectleider Beleidstafel Droogte, de bevindingen van deze Beleidstafel. Vlak voor kerst is de beleidsevaluatie afgerond en naar de minister gestuurd. De minister heeft het rapport een dag voor deze themamiddag naar de kamer gestuurd. Vers van de pers dus, maar volgens Rob zonder grote verrassingen. Eerder was al het tussenrapport verschenen (fase 1) en er is op dezelfde voet verder gegaan. Volgens Rob was het opvallend dat alle neuzen van alle belanghebbenden dezelfde kant op stonden. Er was een gevoel van urgentie en een mentaliteit van samenwerking. Dit heeft geresulteerd in 46 aanbevelingen die allemaal zijn belegd bij een actiehouder. Door deze aanbevelingen op te volgen zijn we nóg beter beschermd tegen droogte in de toekomst. De eerstvolgende stap is dat nu de regio’s een regionale uitwerking gaan maken. Want volgens Rob kan er voor droogte heel veel in de regio zelf opgelost worden.

Presentaties zij beschikbaar via de KIVI website. In de presentatie ‘Introductie’ zijn nog enkele links opgenomen voor interessante rapporten en een podcast.

De zomer van 2018 was buitengewoon droog, zo droog dat grondwaterstanden ver wegzakten en niet meer volledig herstelden tijdens de winter. Ook 2019 begon relatief droog en was uiteindelijk iets droger dan normaal. Deze droogte heeft invloed op allerlei functies, waarvan wij er in deze themamiddag twee bespreken: effecten van droogte op dijken en de effecten op funderingen.  

Tijdens deze middag blikken wij terug op de afgelopen twee zomers vanuit het oogpunt van de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) en praten wij u bij over actuele ontwikkelingen vanuit de Beleidstafel Droogte. In september heeft deze beleidstafel haar concept advies gepubliceerd met 22 aanbevelingen die wij tijdens deze middag toelichten.

De sprekers zijn allemaal direct betrokken als beleidsmaker of expert bij het thema droogte. Tijdens de middag is er voldoende ruimte voor vragen aan de sprekers en reflectie op het advies van de Beleidstafel Droogte.

Doel:               

  • Bewustzijn vergroten dat droogte in de bouw en waterbouw een belangrijk aspect is

  • Informeren over effecten droogte op dijken

  • Informeren over effecten droogte op funderingen

  • Leren van droogtejaren 2018 en 2019

  • Informeren over het beleidsproces rond droogte

  • Discussie over voorstellen/gemaakte keuzes beleidstafel droogte.

Programma:

13:30 uur  Welkom en introductie door Erik de Bruine

13:45 uur  Terugblik droogtejaar 2018 en 2019

Bart Vonk, LCW (landelijke coördinatiecommissie Waterverdeling) / Rijkswaterstaat

14:15 uur  Effecten droogte op waterkeringen

Bart Vonk

14:45 uur  Koffiepauze

15:15 uur  Effecten droogte op funderingen

Mandy Korff, Deltares

15:45 uur  De Beleidstafel Droogte

Rob Bouman, trekker Beleidstafel Droogte, ministerie IenW

16:15 uur  Ruimte voor interactie/discussie

16:45 uur  Afsluiting en borrel in foyer

Documenten