Zelfrijdende auto’s
Ieder jaar organiseert de KIVI afdeling Regio Gelderland een mini seminar, dit jaar was het thema: zelfrijdende auto’s. In een vroeg stadium heeft KIVI contact opgenomen met Automotive van de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) met de vraag om dit seminar samen te doen. Het antwoord was een volmondig ja. Dit seminar was het drukst bezochte seminar tot nu toe. Er moesten in de zaal extra stoelen worden bijgezet en er stonden er al 120. De onderwerpen waren samen met de HAN uitgekozen: [1] Hoe ziet de toekomst van zelfrijdende voertuigen eruit [2] Zelfrijdende vrachtwagens [3] Het autonoom rijdende busje tussen de Universiteit van Wageningen en het station [4] De juridische aspecten van zelfrijdende voertuigen. Het was een ambitieus programma met gerenommeerde sprekers. Dat is dan ook de reden dat er veel studenten op af gekomen men waren.
Frans Tillema, Lector Intelligente Mobiliteit HAN opende het seminar met een uiteenzetting van de activiteiten van Automotive en vertelde dat zelfrijdende auto’s een van de speerpunten van zijn lectoraat is. Eigenlijk is het beter om te spreken over autonoom rijden.
Daarna kwam zijn broer Taede Tillema, van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), aan het woord. Het KiM is bezig met een researchprogramma op het gebied van: Toekomst scenario’s voor verkeer en transportsystemen met automatisch rijdende voertuigen. Een belangrijk punt daarbij is “level of automation”. Er zijn door SAE International (www.sae.org) zes niveaus vastgelegd: SAE 0 – 5, 0 is geen automation en 5 is fully automation. Bij het hoogste level hoef je zelf niets meer te doen. Ook wordt er gekeken naar het gemeenschappelijk gebruik van de voertuigen, het overstappen van het ene transportsysteem in het andere en het gebruiken van de fiets.
Programme Director EU Truck Platooning Challenge, Dirk-Jan de Bruijn, moest ons teleurstellen, zelfrijdende vrachtwagens zijn er nog niet. Op dit moment is men bezig met het uitrollen van Truck Platooning, hierbij rijden de vrachtwagens in een soort treintje. De voorste wordt bestuurd en de daarachter rijdende wagens volgen. In deze wagen zit wel een chauffeur maar die doet niets. Om een dergelijk grensoverschrijdend project in goede banen te leiden is eerst gekeken wat er mis ging bij het Fyra project. Het rapport van de Parlementaire enquêtecommissie Fyra “De reiziger in de kou” is in detail bestudeerd. Een belangrijk punt is je te verzekeren van de optimale samenwerking van de verschillende partijen en doelen te stellen die op relatief korte termijn haalbaar zijn.
Voordelen van Platooning zijn onder andere: [1] Reductie van de emissie door lager brandstof verbruik, [2] Veiliger (de meeste ongelukken gebeuren door menselijke fouten) [3] Grotere wegcapaciteit en [4] Verbetering van rij- en rusttijden.
Hoe toon je aan dat het kan, door het te doen. Alle testritten gingen naar Rotterdam. Zo is er gereden vanaf Göteborg, München, Södertalje en ander steden, met een positief resultaat. Dit is alleen maar mogelijk door een goede samenwerking van de betrokken partijen. Het is de bedoeling om het niveau van Automation van SAE level 1 op te trekken naar level 3 & 4 in 2020.
Na de pauze kwam de projectmanager van de WEpod, Jan Willem van der Wiel, aan het woord. De WEpod is een klein busje dat passagiers vervoerd van station Ede Wageningen naar de campus van de Universiteit. Wat gelijk al opviel bij zijn betoog was, de maximum snelheid van 25 km/uur. Dit is wel erg langzaam tussen de auto’s op de Provincialeweg. Daarom is een ander traject gekozen, namelijk over wegen waar het snelheidsverschil met het overige verkeer niet te groot is. Ook gaat er een “chauffeur” mee, die in geval van nood kan ingrijpen, omdat de WEpod geen stuur heeft, betekent dat in de praktijk, stoppen. Tevens worden de WEpods vanuit een controlekamer in de gaten gehouden. Vanaf augustus dit jaar start het vervoer van personen. Je moet dan wel een beetje geduld hebben want je doet er drie kwartier over, maar dan rijd je ook in het enige automatisch rijdende busje op de openbare weg ter wereld.
Eigenlijk zijn er juridisch geen obstakels melde Joost Bindels, advocaat van Dirkzwager advocaten & notarissen. Het voertuig krijgt een type goedkeuring voordat hij de openbare weg op mag. Alleen zou het, als het binnen Europa niet goed geregeld is, zo kunnen zijn dat het de grens niet over mag. Daarom is de Declaration of Amsterdam in april van dit jaar opgesteld. Ook zijn er al verschillende experimenten gaande met onbemand rijdende voertuigen. Toch is de wet erg simpel, onbemand rijdende voertuigen zijn niet toegestaan. De vraag is echter of je op de achterbank van je auto, deze mag besturen als hij daarvoor geschikt is. Een andere vraag is wie er verantwoordelijk is als je je auto inparkeert met een “selfparking system”. Computerstoring is een eenvoudige, want die is vergelijkbaar met het falen van je remsysteem. Een andere kwestie is dat de “presets” van je computersysteem fout zijn, maar verschillende auto fabrikanten hebben al gezegd dat zij daar aansprakelijk voor zijn.
Namens KIVI Regio Gelderland,
Gerard Thomas
Omschrijving
Taede Tillema, Ministerie van Infrastructuur en Milieu Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid:
Als we naar de toekomst kijken, doen we dat automatisch vanuit ons huidige perspectief. Dat geldt dus ook voor vervoermiddelen, of dat nou een paard is of een ‘gewone’ auto. We weten niet beter of een auto moet je zelf besturen. Toch is dat niet zo vanzelfsprekend als het lijkt. De komst van de zelfrijdende auto – een auto die we niet meer zelf hoeven te besturen – kan ons beeld van een vervoermiddel radicaal veranderen. Maar hoe werkt zo’n zelfrijdende auto eigenlijk? Is de techniek al zover? En niet te vergeten: zitten de mensen eigenlijk wel te wachten op zelfrijdende voertuigen? Toekomstscenario’s. Het vervoermiddel van de toekomst is sterk afhankelijk van dat soort vragen. Daarom kijken we naar die toekomst vanuit verschillende mogelijke toekomstbeelden: scenario’s.
Drik-Jan de Bruijn, Programme Director EU Truck Platooning Challenge:
Vrachtwagen “platooning” zijn vrachtwagens die coöperatief rijden op korte afstand van elkaar. Dit is mogelijk door gebruik te maken van de technologie van geautomatiseerd rijden. Vrachtwagen platooning is innovatief en vol potentieel voor de transportsector. Omdat de volgende vrachtwagens onmiddellijk remmen als de voorste remt, met reactietijd nul, is platooning geen probleem voor de verkeersveiligheid. Platooning zal op korte termijn vooral leiden tot kostenbesparing, omdat de vrachtwagens dicht bij elkaar, met een constante snelheid rijden is het brandstofverbruik lager, met als resultaat minder CO2-uitstoot.
Jan Willem van der Wiel, Spring Innovation Management:
In Gelderland gaat iets unieks gebeuren. Voor het eerst in de wereld zullen daar zelfrijdende voertuigen zogenaamde WEpods rijden op de openbare weg tussen het andere verkeer in. De WEpods gaan rijden tussen station Ede-Wageningen en Wageningen University and Research center (WUR) en op de WUR campus. De naam 'WEpod': WE staat voor Wageningen en Ede en voor iedereen (we) die bij het project betrokken is: de provincie, de FoodValley regio, de projectgroep, de buurtbewoners, de gebruikers etc. WE duidt aan dat we het samen doen en dat we trots kunnen zijn op wat we hier met zijn allen ontwikkelen en pod is een (klein) automatisch voertuig of een omhulsel voor kostbare inhoud.
Joost Bindels, Dirkzwager advocaten & notarissen
Het zal duidelijk zijn dat er aan autonoom rijdende voertuigen juridische aspecten verbonden zijn met betrekking tot de schuldvraag bij ongevallen. Joost Bindels, advocaat bij Dirkzwager advocaten & notarissen geeft hier zijn visie over.
Spreker(s)
Frans Tillema, Lector Intelligente Mobiliteit HAN, gastheer en dagvoorzitter
Taede Tillema, Ministerie van Infrastructuur en Milieu Kennisinstituut voor Mobiliteitseenheid
Dirk-Jan de Bruijn, Programma Director EU Truck Platooning Challenge
Jan Willem van der Wiel, Spring Innovation Management
Joost Bindels, Dirkzwager advocaten & notarissen
Locatie
Ruitenberglaan 29, 6826 CC Arnhem
Organisator
Regio Gelderland
Naam en contactgegevens voor informatie
Gerard Thomas