Hoe Nucleair kan bijdragen aan een duurzame wereld

“Voor lage CO₂-uitstoot is kernenergie nodig”

ENSCHEDE, 10 mei 2019 — Kernenergie kan een cruciale rol spelen in de transitie naar een fossielvrije toekomst. Om de pieken en dalen op te vangen in de onvoorspelbare productie van stroom uit zon en wind kunnen kerncentrales CO₂-vrije energie leveren. Dat stelde Ad Louter, voorzitter van Nucleair Nederland, tijdens een debat aan de Universiteit Twente op 9 mei. “In Frankrijk worden kerncentrales al tientallen jaren gebruikt om snel bij of af te schakelen.”

Een van de grootste uitdagingen bij de geplande uitbreiding van windparken en zonneweiden, zo erkennen experts, is de vraag waar de stroom vandaan komt als de wind en de zon het laten afweten. Voorlopig zijn dat vooral centrales op aardgas, wat leidt tot CO₂-uitstoot. Elke oplossing om de overtollige groene stroom op te vangen, bijvoorbeeld met waterstof of batterijen, “kent technische en financiële uitdagingen”, erkende ook Olof van der Gaag, directeur van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie. Het oordeel van Louter was harder: “Te duur, te complex.”

Wel wees Van der Gaag op de neiging in de samenleving om overal uitgesproken over te zijn. “Wel of geen windmolens, warmtepompen, kerncentrales of biomassa: alles leidt tot discussie.” Zijn hoop haalt hij uit innovaties, zoals elektrische vliegtuigen en een verschuiving naar een vraaggestuurd aanbod van energie. Louter wees er echter op dat Duitsland tien jaar na de Energiewende nog altijd zo’n zes keer meer CO₂ per opgewekte hoeveelheid energie levert dan Frankrijk met zijn kerncentrales. “De landen met de laagste CO₂-uitstoot hebben een combinatie van waterkracht en nucleair voor de basislast, plus zon en wind.”

Vanuit de zaal, goed gevuld met zo’n honderd bezoekers, kwamen onder meer zorgen over de hoge kosten. Die zijn er voor hernieuwbaar, maar Van der Gaag probeerde de ophef over de kosten van het klimaatbeleid af te zwakken door enkele rijksuitgaven met elkaar te vergelijken: als zorg en sociale zekerheid beide een meloen vertegenwoordigen, is klimaatbeleid slechts een blauw besje. Ook kernenergie vergt hoge investeringskosten, maar met 45 euro per megawattuur levert de kerncentrale in Borssele nog altijd de goedkoopste stroom in Nederland, wist Louter. Bovendien, zei hij: “Juist in landen als Duitsland en Denemarken die vol inzetten op zon en wind stijgt de energierekening.” 

Andere sprekers op het symposium, georganiseerd door KIVI (Koninklijk Instituut Van Ingenieurs), waren Ronald Schram, directeur Strategische Allianties bij NRG, en journalist Ralf Bodelier, verbonden aan Stichting Ecomodernisme. Mario van der Borst, voorzitter van KIVI Kerntechniek, gaf vooraf aan dat er rondom het klimaatbeleid sprake is van een “polarisatie die de dialoog onmogelijk maakt”. Na afloop constateerde hij dat deze bijeenkomst onderstreept “waarom we met elkaar in gesprek moeten blijven”.

 

Kan kernenergie bijdragen aan een duurzame wereld?

Nederland heeft hoge ambities om de CO2-uitstoot terug te dringen. Het kabinet komt met concrete plannen voor alles van windmolens en zonnepanelen tot warmtepompen en elektrische auto’s. Hoewel daarvoor brede steun is in de Tweede Kamer lijkt de publieke steun af te brokkelen. Plannen voor windparken en zonneweiden stuiten op verzet van omwonenden. Er zijn zorgen over hoe het landschap op de schop gaat voor een slechts marginale bijdrage aan de afkoeling van de aarde. En de onzekerheid over de kosten van de energietransitie droeg tijdens recente verkiezingen bij aan een monsterzege van een openlijk klimaatsceptische partij.

Kan kernenergie een uitkomst bieden? Landen met een relatief lage CO2-uitstoot, zoals Zweden en Frankrijk, maken immers volop gebruik van kernenergie. Voorstanders wijzen erop dat kerncentrales geen CO2 of luchtvervuiling produceren, dat ze weinig grondstoffen verbruiken en nauwelijks afval voortbrengen, dat ze draaien zonder afhankelijk te zijn van het weer, en dat ze slechts een klein oppervlakte bestrijken om zowel stroom als warmte te produceren. Critici wijzen op de mogelijke risico’s, hoge investeringskosten en de onzekerheden rondom de berging van het afval.

Intussen toonde een onderzoek van bureau Ipsos dat een meerderheid van de Nederlanders vindt dat we moeten investeren in kernenergie. Ook bij partijen als GroenLinks en D66 zijn er meer kiezers vóór dan tegen. Misschien kan kernenergie toch een rol spelen in de transitie naar schone energie?

Om een bijdrage te leveren aan het klimaatdebat, is het KIVI (Koninklijk Instituut Van Ingenieurs) mede-organisator van een voorjaarssymposium aan de Universiteit Twente (The Gallery, Hengelosestraat 500, Enschede) op donderdag 9 mei, vanaf 13.00 uur.

 

Dagvoorzitter: Olguita Oudendijk, debatleider 

 

Het programma ziet er als volgt uit:

13.00 uur: Inloop met koffie, thee en een broodje

13.30 uur: “Bijdrage van Nucleair aan een duurzame wereld” door Ronald Schram, Director SA, NRG

14.00 uur: “Lost in the energy transition” door Ad Louter, Voorzitter Nucleair Nederland en Algemeen Directeur Urenco Nederland BV

14.30 uur: Break met koffie, thee en fris

15.00 uur: “De uitdaging van een wereld met 10 miljard mensen” door Ralf Bodelier, journalist & Curious Cosmopolitan

15.30 uur: “Tegenvraag: is Nucleair nodig voor een duurzame wereld?” door Olof van der Gaag, Directeur Nederlandse Vereniging Duurzame Energie

16.00 uur: Debat met de vier sprekers

16.30 uur: Borrel

17.30 uur: Einde

           

Toegang is gratis voor leden van KIVI, NNS en voor studenten

Aanmelden via de website (rode button)